Actueel <
21 december 2015

Conclusie SecureFeed congres: Beheersproces van voedselveiligheidsrisico’s is nooit af

Het proces om voedselveiligheidsrisico’s bij diervoeders te beheersen, is nooit af. Die conclusie is te trekken uit het SecureFeed-congres op donderdag 17 december jl. ‘Mentaliteit en voedselveiligheid; de regie van gedeelde verantwoordelijkheid’. Het gaat daarbij niet alleen om het tijdig ontdekken van nieuwe risico’s, maar ook om de bestaande werkwijze steeds kritisch te blijven beoordelen. Cruciaal is het om in een open sfeer informatie uit te blijven wisselen en tijdig melding te blijven maken van problemen en (nieuwe) risico’s.

“Uit veel onderzoeken naar veiligheidsincidenten komt steeds naar voren dat er zelden incidentele oorzaken zijn. Vrijwel altijd liggen er structurele fouten aan ten grondslag. Er is nooit sprake van enige zelfcorrectie”, hield prof. mr. Pieter van Vollenhoven de circa 120 toehoorders in Zeist voor. Op humoristische wijze diepte de voorzitter van de Stichting Maatschappij en Veiligheid (SMV) tal van voorbeelden op. Hij putte daarbij ook uit zijn ervaringen als voorzitter van de Onderzoeksraad voor Veiligheid. Je moet in gedachten houden dat veiligheid en economie elkaar niet verdragen. Veiligheid is een synoniem voor risicomanagement, waarbij je steeds beoordeelt welke risico’s er zijn en welke we willen en moeten beheersen. Vervolgens komt de vraag ‘Wat kost het?’ En dan delft veiligheid vaak het onderspit.”

Onbalans

Volgens Van Vollenhoven is er sprake van onbalans in de mate waarin de overheid verantwoordelijk is voor veiligheid en in welke mate dit bij het bedrijfsleven rust. “Bij zwaar accent op zelfregulering nemen wetgeving en overheidstoezicht af. De overheid wordt onzeker, onafhankelijke inspecties nemen af. Resultaten van onafhankelijk onderzoek wijzen keer op keer uit dat dan regels maar al te makkelijk worden overtreden.

In de diervoedersector voldoen de meeste bedrijven aan de regels. “Laten we daar eerlijk over zijn”, zei Harry Paul, inspecteur-generaal van de Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit. “Helaas zijn er echter ook nog steeds bedrijven die een risico vormen voor uw branche. De grootste risico’s zien de inspecteurs aan de onderkant van de markt, in schadepartijen, op het raakvlak met stromen voor energie en afvalstoffen.”

Paul schetste hoe complex en groot de wereld van diervoeders is. Dit vereist veel kennis en werkwijzen die zorgvuldig en transparant zijn. En om monitoring vroeg in de keten, om tijdige uitwisseling van informatie en om tijdig handelen om incidenten beheersbaar te houden. Met zijn NVWA wil Paul zo kennis gedreven en risicogericht mogelijk werken. Hij nodigde de sector uit om de gezamenlijke monitoringsinspanningen te optimaliseren. “Een betere afstemming tussen monitoring en de stromen van grondstoffen en diervoeders is ingrijpend, maar van belang om meer effect van de monitoringsinspanningen te bereiken.”

Melden van afwijkingen

Paul riep op tot betere discipline met het melden bij de NVWA van geconstateerde afwijkingen van wettelijke normen. “Uit onze informatie blijkt dat er nog steeds partijen worden weggemengd, terwijl de regelgeving duidelijk is: onveilig voer mag niet in de handel worden gebracht, moet worden vernietigd en de NVWA moet hiervan in kennis worden gesteld.” Paul gaf aan te merken dat veel bedrijven proberen eerst het probleem zelf op te lossen, vóórdat een melding wordt gedaan. “Als je eerder meldt, kunnen wij ook sneller actie ondernemen én hebben we sneller zicht op de omvang van het probleem.”

Van vele issues, veiligheid de belangrijkste

Vanuit die sector ging spreker Ruud Tijssens in op het industrieperspectief. Als directeur corporate affairs bij Agrifirm en voorzitter van de Europese organisatie van diervoederproducenten Fefac constateert hij dat er rondom voedsel vele issues spelen. “Daarvan is voedselveiligheid het meest belangrijke, daar gaat het écht om het vertrouwen van de consument.” “We zijn goed onderweg, maar zijn er nog niet. We zullen stappen moeten blijven zetten en daarover met elkaar in gesprek blijven. Laten we er gezamenlijk aan werken om het goed dicht te sealen”, aldus Tijssens.

Bij het paneldebat passeerden veel onderwerpen de revue in de zaal van theater Figi in Zeist. Zoals de kosten van deelname aan SecureFeed, die vooral kleinere bedrijven als hoge last ervaren. Hoe uitwisseling van kennis en informatie bijdraagt aan bewustwording en versterking van de mentaliteit. Dat SecureFeed moet laten zien wat de diervoedersector allemaal doet om de voedselveiligheid te borgen en wat daarmee wordt bereikt. En hoe belangrijk het is om de zaak op orde te hebben en te houden, bij de omvangrijke export van dierlijke producten als zuivel.

De gezamenlijke monitoring en het delen van informatie geeft een hoop kracht. Tegelijkertijd is het weerbarstig om informatie door de keten te laten ‘stromen’. Paul: “Er zit altijd een spanning tussen het collectieve belang en het individuele belang. Dat is heel lastig. Maar als er risico’s zijn, moet je het lef hebben om het te zeggen.” De algemene teneur van het gesprek was dat er steeds meer openheid gaat komen en dat dit positief is: het helpt risico’s tijdig te onderkennen en om tijdig (aanvullende) maatregelen te treffen.

Open sfeer

Bij de afsluiting van het congres zei SecureFeed-voorzitter Roel Robbertsen dat zijn stichting erop uit is een open sfeer te creëren waarin betrokken partijen elkaar informeren en vertrouwen in elkaar uitspreken. “Laten we daarbij ook trots zijn op wat we al hebben bereikt met al onze inspanningen en de resultaten daarvan laten zien.”

Meer actueel

Oproep: Controleer analyseresultaten van het SecureFeed Monitoringsplan Diervoeders 2023 (23SMD) in de GMP+ monitoringsdatabase

Vanuit het collectief SecureFeed Monitoringsplan Diervoeder (SMD) sturen deelnemers elk kwartaal monsters in. Als u een SMD monster heeft ingestuurd, ...

+
25 maart 2024

SecureFeed factsheet verpakkingsmateriaal en fysische verontreinigingen

SecureFeed heeft voor haar deelnemers naast de factsheets over Aflatoxine B1, Salmonella, virussen m.b.t. landbouwhuisdieren en PFAS nu ook een factsh...

+
25 maart 2024